Ενημέρωση για πολίτες

Ο δείκτης μάζας σώματος (Body Mass Index – BMI) χρησιμοποιείται ευρέως λόγω της απλότητάς του για να προσδιορίσει το βαθμό της παχυσαρκίας ενός ατόμου. Προσδιορίζεται διαιρώντας το βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα). Δηλαδή:ΒΜΙ=βάρος(kg) / ύψος(m)2. Αν το ΒΜΙ είναι κάτω από 18.5 έχετε χαμηλότερο βάρος από το κανονικό. Αν το ΒΜΙ είναι ανάμεσα στο 18.5 με 25 έχετε φυσιολογικό βάρος. Αν το ΒΜΙ είναι ανάμεσα στο 25 με 30 είστε υπέρβαρος. Τέλος αν το ΒΜΙ είναι πάνω από 30 θεωρείστε παχύσαρκος.

Είναι γνωστό ότι οι γυναίκες συσσωρεύουν λίπος κυρίως στους μηρούς και τους γλουτούς και γι’ αυτό το σώμα τους παρομοιάζεται με αχλάδι ενώ οι άντρες κυρίως στον κορμό και την κοιλιά και γι’ αυτό το σώμα τους παρομοιάζεται με μήλο. Βέβαια υπάρχουν και άτομα που εμφανίζουν σχεδόν ομοιόμορφη αύξηση του λίπους σε ολόκληρο το σώμα τους.Τα άτομα που εμφανίζουν γυναικείου τύπου κατανομή, καθώς και τα άτομα με ομοιόμορφη κατανομή του λίπους, εμφανίζουν λιγότερα προβλήματα υγείας οφειλόμενα στην παχυσαρκία, συγκρινόμενα πάντα με τα άτομα που εμφανίζουν ανδρικού τύπου κατανομή του σωματικού λίπους αλλά σαφώς περισσότερα από τα φυσιολογικού βάρους.Το ποσό του λίπους που συσσωρεύεται στην κοιλιά υπολογίζεται απλά με τη μέτρηση της περιμέτρου μέσης. Η μέτρηση αυτή γίνεται με το άτομο σε όρθια θέση, και η μεζούρα τοποθετείται στο μέσο της απόστασης μεταξύ του κατώτερου σημείου των πλευρών και του ανώτερου σημείου των οστών της λεκάνης.Για τους άνδρες, η περίμετρος μέσης θα πρέπει να είναι ιδανικά λιγότερο από 94 εκατοστά. Εάν υπερβαίνει τα 102 εκατοστά, τότε αυξάνουν δραματικά οι πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων υγείας σχετιζόμενων με την παχυσαρκία. Οι αντίστοιχες τιμές για τις γυναίκες είναι 80 και 88 εκατοστά.

Η παχυσαρκία δεν προκαλεί από μόνη της αλλά αυξάνει τον κίνδυνο να εμφανιστούν άλλα προβλήματα υγείας. Έτσι είναι πιθανό ένα παχύσαρκο άτομο να είναι κατά τα άλλα υγιές. Όμως υπάρχουν παθήσεις που σχετίζονται πολύ στενά με την παχυσαρκία όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και η λεγόμενη αποφρακτική υπνική άπνοια. Η συσχέτιση είναι τόσο ισχυρή που η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που πάσχουν από αυτές τις παθήσεις είναι παχύσαρκοι. Επιπλέον υπάρχουν κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας όπως η προκατάληψη, η δυσχέρεια στην ανεύρεση εργασίας, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η κατάθλιψη. Οι μελέτες δείχνουν ότι η συχνότητα και η βαρύτητα των προβλημάτων αυτών τείνουν να αυξάνονται όσο αυξάνεται ο βαθμός της παχυσαρκίας.

Αυτή είναι μία πολύ συνηθισμένη ερώτηση που κάνουν οι ασθενείς. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν υπάρχει ένας κλινικά εκδηλωμένος υποθυρεοειδισμός (η ορμόνη TSH να βρίσκεται σε αρκετά ψηλότερα επίπεδα πάνω από το φυσιολογικό). Στην πλειονότητα των περιπτώσεων όμως όπως έχουν δείξει μελέτες που μέτρησαν αντικειμενικά την ποσότητα των προσλαμβανόμενων θερμίδων και το πραγματικό βαθμό της απώλειας μέσω της φυσικής άσκησης σε ασθενείς που ανέφεραν «ανθεκτικότητα» στις εφαρμοζόμενες δίαιτες δεν υπάρχει ουσιαστικά πρόβλημα μεταβολισμού. Σύμφωνα με τα ίδια τα λόγια των συγγραφέων μιας πολύ αξιόλογης τέτοιας μελέτης «…η αδυναμία κάποιων παχύσαρκων ατόμων να χάσουν βάρος ενώ κάνουν δίαιτα χαμηλής θερμιδικής πρόσληψης, οφείλεται σε μία υποεκτίμηση της ενεργειακής πρόσληψης και μία υπερεκτίμηση του βαθμού της φυσικής άσκησης και όχι σε διαταραχές της θερμογένεσης», του «κάψιμου» δηλαδή των θερμίδων.

Κατ’ αρχάς θεωρήστε υποψήφιος για χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας (βαριατρική επέμβαση) εάν είστε πάνω από 18 ετών, έχετε στο παρελθόν αποτυχημένες προσπάθειες απώλειας βάρους και έχετε ΒΜΙ πάνω από 40 ή ανάμεσα σε 35-40 με την προϋπόθεση ότι έχετε μείζονα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία σας.Βασικές αντενδείξεις για την εκτέλεση χειρουργικής επεμβάσεις αποτελούν: ο αλκοολισμός, οι χρόνιες λοιμώξεις, η ψύχωση, τα κακοήθη νοσήματα, η ύπαρξη κιρσών οισοφάγου, οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn), η εγκυμοσύνη ή η προγραμματισμένη προσπάθεια για εγκυμοσύνη την επόμενη διετία.Εφαρμόζονται τρία είδη επεμβάσεων ανάλογα με τον περιορισμό στην υποδοχή των τροφών και την δυσαπορρόφηση των τροφών που αυτές προκαλούν: Επεμβάσεις περιοριστικού τύπου (ρυθμιζόμενος σιλικονούχος δακτύλιος του στομάχου, κάθετη γαστροπλαστική, επεμβάσεις δυσαπορροφητικού τύπου (χολοπαγκρεατική εκτροπή) και μικτές (γαστρική παράκαμψη κατά Roux). Όσον αφορά την τοποθέτηση γαστρικού δακτυλίου που αποτελεί και την πλέον εφαρμοζόμενη μέθοδο σήμερα λόγω της σχετικής ευκολίας και του μικρότερου ποσοστού επιπλοκών θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η μόνιμη παρουσία της σιλικονούχου πρόσθεσης μπορεί να οδηγήσει σε μία σειρά από επιπλοκές όπως μετατόπιση του δακτυλίου, διάβρωση του στομάχου, λοιμώξεις, αστοχία υλικού ενώ η απώλεια βάρους που επιτυγχάνεται είναι μικρότερη σε σχέση με τις άλλες μεθόδους.

Η λιποαναρρόφηση είναι μία καθαρά κοσμητική μέθοδος κατά την οποία αφαιρείται τοπικά κάποια μικρή ποσότητα λιπώδους ιστού (όχι πάνω από 3-4 κιλά). Δεν θεωρείται με κανέναν τρόπο θεραπευτική μέθοδος για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Ο οργανισμός έχει την τάση να αναπληρώνει το «χαμένο» λιπώδη ιστό, η αφαίρεση μεγαλύτερης ποσότητας λίπους είναι επικίνδυνη και το λίπος που αφαιρείται είναι υποδόριο ενώ οι επιπλοκές της παχυσαρκίας σχετίζονται με το εσωτερικό, σπλαχνικό λίπος.